Ολοκληρωμένη παρέμβαση πρόληψης σε πρόσφυγες της Χίου

Η Χίος είναι ένα από τα νησιά που καλούνται να διαχειριστούν εδώ και χρόνια το προσφυγικό ζήτημα. Οι ιδιαίτερες συνθήκες, που έχουν δημιουργηθεί και επηρεάζουν τον κοινωνικό ιστό σε όλες του τις διαστάσεις, είναι μια πρόκληση για το Κέντρο Πρόληψης «Ναυτίλος» που δραστηριοποιείται στη Χίο τις Οινούσσες και τα Ψαρά.

Η επιστημονική ομάδα από το 2017 έως σήμερα έχει πραγματοποιήσει μια σειρά από δράσεις προκειμένου να διαχειριστεί ζητήματα που σχετίζονται με επιβαρυντικούς παράγοντες της χρήσης και εξάρτησης ή και με την ίδια τη χρήση σε τέσσερις άξονες: δικτύωση, ενημέρωση, ευαισθητοποίηση, εκπαίδευση σε πρόσφυγες, επαγγελματίες και ευρύ κοινό.

Δικτύωση και εκπαίδευση:
Αρχικά τα στελέχη ήρθαν σε επαφή και συνεργάστηκαν με εκπροσώπους δομών που δραστηριοποιούνται στο προσφυγικό (Ύπατη Αρμοστεία ΟΗΕ, το Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΙΟΜ), τη Μετάδραση, την International Rescue Committee (IRC), τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα (MSF), τον ΟΑΕΔ, τις Συντονίστριες Εκπαίδευσης και άλλους). Κατόπιν σχεδίασαν και υλοποίησαν σεμινάριο σε 2 ομάδες επαγγελματιών ψυχικής υγείας και εκπαιδευτικούς (30 συμμετοχές) που εργάζονται στις προσφυγικές δομές με θέμα "Ψυχική υγεία και πρόληψη σε συνθήκες κρίσεων, στις προσφυγικές δομές".

Σκεπτικό σεμιναρίου:
να κατανοήσουν τις ανάγκες των προσφύγων και δη των παιδιών και των εφήβων, τη δυσκολία τους να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και πώς αυτό σχετίζεται με την εξάρτηση, να εκφράσουν και οι ίδιοι τα δικά τους συναισθήματα και ανάγκες, να αναστοχαστούν για το ρόλο τους και για τα εφόδια που τυχόν διαθέτουν, αλλά και για τα όρια του ρόλου αυτού και το πώς μπορούν να δράσουν μέσα σε αυτά.

Ενημέρωση προσφυγικού πληθυσμού – φυλλάδια:
Καθώς η δημιουργία διαύλου επικοινωνίας με τους πρόσφυγες και η έγκυρη ενημέρωσή τους ήταν ένα από τα πρώτα βήματα των δράσεων, το Κέντρο προχώρησε σε έκδοση φυλλαδίων ενημέρωσης για τις υπηρεσίες του Κέντρου για πρόσφυγες, σε τέσσερις (4) γλώσσες: Αραβικά, Φαρσί (περσικά), Αγγλικά και Γαλλικά, τα οποία διανεμήθηκαν σε φορείς που δραστηριοποιούνται στο πεδίο του προσφυγικού, για την ενημέρωση των προσφύγων που διαβιούν στις δομές σχετικά με τη δυνατότητα παροχής βραχείας συμβουλευτικής για τις εξαρτήσεις από το Κέντρο Πρόληψης και για την δικτύωση με τους φορείς που δραστηριοποιούνται στο πεδίο του προσφυγικού.

Παρεμβάσεις συμβουλευτικής στους πρόσφυγες:
Ακολούθησαν ατομικές συναντήσεις βραχείας συμβουλευτικής σε θέματα χρήσης ουσιών και αλκοόλ, με πρόσφυγες, με τη βοήθεια διερμηνέα ανά περίπτωση, στο Κέντρο Πρόληψης και στο ΚΥΤ της ΒΙΑΛ (για τους ασυνόδευτους ανήλικους, που δεν επιτρεπόταν να μεταβούν στο Κέντρο). Στόχος των συναντήσεων ήταν η κατανόηση των αιτίων που οδήγησαν σε χρήση ή εξάρτηση, η διερεύνηση των αναγκών τους και η ενίσχυση των παραγόντων προστασίας, όπως η ψυχική ανθεκτικότητα, οι εναλλακτικοί τρόποι αντιμετώπισης των δυσκολιών και των ψυχικών τραυμάτων, καθώς και η ενίσχυση της αποχής από την χρήση.

Επίσης υλοποιήθηκαν 6 βραχείες συναντήσεις ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης για θέματα εξαρτήσεων και για την ψυχική ανθεκτικότητα, από τις οποίες, οι 4 έγιναν σε ασυνόδευτους ανήλικους του Δ.Ο.Μ. (περίπου 80 άτομα) και 2 στους ανήλικους μαθητές του σχολείου της Μετάδρασης (24 άτομα), εντός του ΚΥΤ της ΒΙΑΛ. Στόχος ήταν η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των ανήλικων προσφύγων για θέματα που αφορούν στη χρήση ουσιών, στις εξαρτήσεις, στους λόγους που κάποιος οδηγείται στη χρήση και η ενίσχυση της ψυχικής τους ανθεκτικότητας ως προστατευτικού παράγοντα απέναντι στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.

Ενημέρωση – εκπαίδευση επαγγελματιών που δουλεύουν με πρόσφυγες:
Καθώς το μεταναστευτικό ζήτημα αφορά και επηρεάζει ολόκληρη την τοπική κοινότητα η επιστημονική ομάδα του Κέντρου δεν περιορίστηκε σε παρεμβάσεις σε πρόσφυγες ή επαγγελματίες που δουλεύουν αποκλειστικά μαζί τους, αλλά και σε εκπαιδευτικούς σχολικών μονάδων της Χίου. Με το σεμινάριο με θέμα "Πολυπολιτισμικότητα στην τάξη και νέες προκλήσεις", η ομάδα είχε στόχο να ενισχύσει το ρόλο 15 εκπαιδευτικών Νηπιαγωγείων, Δημοτικών, Γυμνασίων και ΕΠΑΛ στο πλαίσιο της διαπολιτισμικής τάξης. Ενδεικτικά τα θέματα ήταν η κατανόηση των βιωμάτων και των δυσκολιών των παιδιών και εφήβων προσφύγων, η αποδοχή της διαφορετικότητας και των πολιτισμικών διαφορών, η διεύρυνση των πόρων των εκπαιδευτικών να λειτουργήσουν υποστηρικτικά και προστατευτικά για τους ανήλικους πρόσφυγες, ενισχύοντας την ανθεκτικότητά τους, που θα συμβάλει στην αποφυγή επιβλαβών συμπεριφορών.

Τη δράση προσκλήθηκε να στηρίξει με εισήγησή του και ο Δρ. Παν. Γεωργάκας.

Ενημέρωση – ευαισθητοποίηση ευρύτερης κοινότητας:
Για την περαιτέρω ευαισθητοποίηση της τοπικής και σχολικής κοινότητας σε θέματα που αφορούν στο προσφυγικό ακολούθησε ομιλία του Δρ. Παναγιώτη Γεωργάκα, με τίτλο: "Πρόσφυγας, Μετανάστης, αλλά Άνθρωπος". Στην ομιλία συμμετείχαν περίπου 50 άτομα και πραγματοποιήθηκε στο Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Χίου.

Κατάρτιση επιστημονικής ομάδας:
Στο πλαίσιο ουσιαστικής κατάρτισης και απόκτησης επιπλέον εργαλείων στις παρεμβάσεις τους τα στελέχη φρόντισαν να παρακολουθήσουν αφενός το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του ΟΚΑΝΑ «Εκπαίδευση στις διαπολιτισμικές παρεμβάσεις», αφετέρου το σεμινάριο του Πανελλήνιου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση, της Ύπατης Αρμοστείας ΟΗΕ και του 2ο ΠΕΚΕΣ Βορείου Αιγαίου, με θέμα: "Τεχνικές Θεάτρου και βιωματικής εκπαίδευσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα και για τα θέματα προσφύγων".

Οι παρεμβάσεις του Κέντρου Πρόληψης «Ναυτίλος» συνεχίζονται με περισσότερες δράσεις και συνεργασίες. Για επιπλέον πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνήσετε με το ίδιο το Κέντρο:
Ροδοκανάκη 42 & Νεοφύτου Βάμβα, 821 32 - Χίος
τηλ. 22710-40704, 22710-20838
Fax: 22710-40704
mail: kphiou@otenet.gr