Μήνυμα του Διοικητικού Συμβουλίου του ΟΚΑΝΑ, στον απόηχο της 26ης Ιουνίου, Παγκόσμιας ημέρας κατά των ναρκωτικών
ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΟΚΑΝΑ ΣΤΟΝ ΑΠΟΗΧΟ ΤΗΣ ΦΕΤΙΝΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΗΜΕΡΑΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ
29 Ιουνίου 2015
Η 26η Ιουνίου καθιερώθηκε ως «Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών και της Παράνομης Διακίνησής τους» από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1987, προκειμένου να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη για τις επιπτώσεις της χρήσης και της διακίνησης των ναρκωτικών.
Η χρήση και η εξάρτηση από τα ναρκωτικά αποτελούν ένα τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα που παραλύει ένα πολύ σημαντικό και συνεχώς αυξανόμενο τμήμα του πληθυσμού. Χαρακτηριστική ένδειξη του προβλήματος αποτελούν τα πρόσφατα στοιχεία του ΟΗΕ, τα οποία αναφέρουν ότι περίπου 210 εκ. άνθρωποι έκαναν την προηγούμενη χρονιά χρήση ναρκωτικών. Οι θάνατοι από αυτά ξεπέρασαν τους 200.000, ενώ το παράνομο εμπόριο των ναρκωτικών ξεπέρασε σε κέρδη τα 320 δισεκατομμύρια δολάρια. Σήμερα, πρόσβαση στην απεξάρτηση έχει διεθνώς μόνο ένας στους έξι χρήστες. Οι γυναίκες αντιμετωπίζουν πολλαπλά εμπόδια όσον αφορά στην πρόσβαση στη θεραπεία. Αν και ένας στους τρείς χρήστες διεθνώς είναι γυναίκα, μόνον ένας στους πέντε χρήστες που έχουν πρόσβαση στη θεραπεία, είναι γυναίκα.
Με 1.65 εκατομμύρια χρήστες με HIV λοίμωξη το 2013, η πρόσβαση στις παρεμβάσεις πρόληψης αλλά και στη θεραπεία μπορεί να κάνει τη διαφορά.
Και η Ελλάδα βίωσε μια δραματική επιδημία της HIV/AIDS λοίμωξης στους χρήστες ενέσιμων ουσιών το 2011, η οποία φαίνεται να υποχωρεί, αλλά οφείλουμε να τονίσουμε ότι ο μερικός έλεγχος της κατάστασης στους χρήστες αυτή την περίοδο δεν προδικάζει το μέλλον. Η εξέλιξη μπορεί να είναι αρνητική εάν οι παρεμβάσεις πρόληψης δεν διατηρηθούν σε υψηλό επίπεδο, παρά τη δύσκολη οικονομική συγκυρία. Θα πρέπει να εστιάσουμε, λοιπόν, στη δημόσια υγεία, την πρόληψη, τη θεραπεία και τη φροντίδα, καθώς και στις στρατηγικές που απευθύνονται στο οικονομικό, το κοινωνικό και πολιτισμικό επίπεδο.
Στην πραγματικότητα, το θέμα των ναρκωτικών είναι ένα πολύπλοκο κοινωνικό- οικονομικό πρόβλημα το οποίο ανάγεται στο ανάλογο μοντέλο της κοινωνίας της κατανάλωσης και της άμεσης ικανοποίησης. Γι αυτό το λόγο, το πρόβλημα πήρε τις σημερινές μαζικές διαστάσεις μετά την εμφάνιση των φαινομένων αυτών, δηλαδή από τη δεκαετία του '60 και μετά, με διαρκώς αυξανόμενη ένταση και συνεχώς επιδεινούμενες συνέπειες.
Το ζήτημα δεν επιδέχεται απλοϊκές λύσεις, όπως αυτές που επιβάλλει το μοντέλο της καταστολής και ποινικοποίησης της χρήσης, αλλά ούτε και αυτές που προτείνουν οι αντι-απαγορευτικές φωνές, δηλαδή τη νομιμοποίηση των «μαλακών» ναρκωτικών και τη χορήγηση των λοιπών με ιατρική συνταγή.
Είναι καιρός να υιοθετηθεί μια άλλη πολιτική, πέρα από τα ιδεολογήματα της απαγόρευσης και της απελευθέρωσης. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο η στάση της κοινωνίας απέναντι στα ναρκωτικά, αλλά και η ίδια η πορεία και η τύχη των εξαρτημένων ατόμων. Έχουμε όλοι την υποχρέωση να στραφούμε στους ίδιους τους χρήστες, να τους ακούσουμε προσεκτικά, να καταγράψουμε τις ανάγκες και τα προβλήματά τους , ώστε να επανασχεδιάσουμε δομές και υπηρεσίες που να ανταποκρίνονται σ'αυτά .
Ο ΟΚΑΝΑ, ο μεγαλύτερος Οργανισμός στη χώρα για το σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων πρόληψης και θεραπείας, έχει ένα διπλό ρόλο: Αφενός μεν υλοποιεί προγράμματα μείωσης της βλάβης, που στοχεύουν στην προστασία της Δημόσιας Υγείας και της υγείας των εξαρτημένων, αφετέρου διαθέτει 55 θεραπευτικές μονάδες, που υπηρετούν το στόχο της θεραπείας και της κοινωνικής επανένταξης των χρηστών.
Αξιοποιώντας όλες τις υποδομές του, ο ΟΚΑΝΑ θα προχωρήσει σ' έναν επανασχεδιασμό των υπηρεσιών του, διαχωρίζοντας τις υπηρεσίες μείωσης της βλάβης και τις υπηρεσίες θεραπείας και επανένταξης. Με αυτόν τον τρόπο, θα ικανοποιήσουμε το δικαίωμα όλων των εξαρτημένων στη θεραπεία με στόχο να αυξηθεί η πρόσβαση στις υπηρεσίες άμεσης πρόσβασης και μείωσης της βλάβης, με την ένταξη όλων όσων έχουν ανάγκη από άμεση φροντίδα και στήριξη, ενώ επίσης θα βελτιωθεί η ποιότητα και η αποτελεσματικότητα των θεραπευτικών προγραμμάτων, ώστε περισσότερα εξαρτημένα άτομα να κινητοποιηθούν, να βοηθηθούν να σπάσουν τα δεσμά της εξάρτησης και να επανενταχθούν οριστικά στην κοινωνία.
Ωστόσο, κάθε αλλαγή δεν μπορεί να αποδώσει καρπούς, αν δεν ενταχθεί σε μια ευρύτερη προσπάθεια συγκρότησης μιας κοινωνικής συμμαχίας για την αντιμετώπιση της εξάρτησης. Είναι καιρός να απαλλαγούμε από την εσωστρέφεια, τις ατέρμονες και ατελέσφορες συζητήσεις των «ειδικών», τις ιδεολογικές ή «φιλοσοφικές» διαφορές πολιτικών και πρακτικών, το lobbying και τις συντεχνιακές μικροπολιτικές και να δράσουμε από κοινού με κοινούς στόχους: τη δίωξη της διακίνησης των ναρκωτικών, τις παρεμβάσεις πρόληψης της χρήσης, την προστασία της δημόσιας υγείας και την ικανοποίηση των αναγκών όλων των εξαρτημένων ατόμων με τελικό στόχο τη θεραπεία τους, την αποκατάστασή τους και την επανένταξή τους στην κοινωνία. Η συστράτευση για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος θα μας δείξει το δρόμο για τις επιλογές και αποφάσεις που θα μας οδηγήσουν τελικά σε μια κοινωνία χωρίς ναρκωτικά, χωρίς ψευδαισθήσεις και ψεύτικες υποσχέσεις.
Από το Δ.Σ. του ΟΚΑΝΑ
